نظر ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس در مورد توافق موقت در وین

جمعه‏، 14‏ ژانویه‏ 2022

اسپوتنیک – ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس در مورد مذاکرات برجام در وین چنین می نویسد: 

روی کار آمدن جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، یکی از حامیان برجام، به احیای توافق هسته ای امید بخشیده است. در سال 2021، تیمی از مذاکره‌کنندگان منصوب توسط حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران، شش دور مذاکره را در وین برگزار کرد. به نظر همه شرکت کنندگان، در طی این مدت پیش نویس سند مشترک در مورد احیای برجام به میزان 70 تا 80 درصد تشکیل شد.

دور هفتم، اولین دور در دوره دولت جدید ایران با حضور تیم جدیدی از مذاکره کنندگان ایرانی، از 29 نوامبر تا 17 دسامبر با چند تنفس برگزار شد. تهران در آن دو پروژه با چشم انداز خود برای حل مشکل برجام ارائه کرد. سند اول درباره لغو تحریم های آمریکا و سند دوم درباره فعالیت های هسته ای ایران است. این پیشنهادات حول محور چهار خواسته ایران بود: اول، ایالات متحده باید تضمین هایی را برای عدم خروج از توافق هسته ای در آینده تحت هیچ دولت در کاخ سفید ارائه دهد. دوم، آمریکا باید خسارتی را که ایرانی‌ها یک تریلیون دلار تخمین زده‌اند، از تحریم‌هایی که اعمال کرده‌اند، جبران کند. سوم، آمریکا باید تمامی تحریم های ضد ایرانی خود را تحت کنترل موثر بردارد. چهارم، تنها در این شرایط تهران آماده توقف توسعه برنامه هسته ای خود است. علاوه بر این، ما متذکر می شویم که ایران نه اینکه آماده است به سطح ژوئن 2015 برگردد، بلکه فقط حاضر است که این برنامه را در سطح کنونی آن که بسیار بالاتر از سطح 2015 است، نگه دارد. در عین حال، بسیاری از کارشناسان می گویند که برخی از دستاوردهای سال های اخیر برگشت ناپذیر است، یعنی با برجام "مطابقت ندارند".

چنین اظهارنظری در میان مخالفان ایران شور و شوقی برنیاگیخت. تنفس اعلام شد. مذاکره کنندگان به طور مداوم جلسات و گفتگوهای دوجانبه و چندجانبه را برای یافتن مصالحه و دستیابی به راه حل قابل قبول برگزار کردند.

دور هشتم در 27 دسامبر آغاز شد و پس از تعطیلات سال نو در 3 ژانویه 2022 از سر گرفته شد. این دور با شدیدترین، طاقت فرساترین و دراماتیک ترین کار همه هیئت ها همراه بود. جای تعجب نیست که یکی از مذاکره کنندگان ایرانی، در اواخر شب ضمن بازگشت به هتل خود گفت که این کار مانند بازگشت از جنگ است.

همانطور که میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان های بین المللی در وین خاطرنشان کرد، اکنون همه شرکت کنندگان در مذاکرات متوجه هستند که پیشرفت هایی وجود دارد. اما به تلاش های مداوم بیشتری نیاز است.

و در روزهای اخیر پرتوی از نور در انتهای تونل وین ظاهر شده است. گفته سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه در کنفرانس مطبوعاتی در ژنو در 10 ژانویه خوش بینی معتدلی برانگیخته است.

او گفت: "مذاکرات در وین شتاب بیشتری گرفته است. شانس دستیابی به راه حل <…> در مورد برنامه هسته ای ایران افزایش یافته است. این یک چیز مثبت است. همه طرف ها تمایل خود را برای یافتن راه حل برای مشکلات باقی مانده نشان می دهند. اکنون برخی راه حل ها برای کمک به دستیابی به هدف اصلی امکان پذیر است. من تاکید می کنم که آنها جایگزینی برای توافق اساسی نیستند که باید در ابعاد کامل بازسازی شود.

دیپلمات روسی با دقت بسیار پرده ای را که هدف تاکتیکی مذاکره کنندگان را پنهان می کرد - دستیابی به توافق موقتی که مقدم بر روند مرحله ای احیای کامل برجام است، برداشت.

وحید جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا، در 12 ژانویه در تایید این موضوع گفت: در حالی که اولویت هیئت ایرانی در مذاکرات وین دستیابی به توافق دائمی بر سر برجام است، اما باید اذعان کنیم که توافق موقت به ابتکار راهبردی برای رفع تحریم و منافع ملی لطمه ای وارد نمی کند. این نماینده مجلس در عین حال تاکید کرد که توافق موقت ایده آل نیست اما در دست بررسی بوده و پذیرفته یا رد نشده است.